Archiwum kategorii: Uncategorized

Uncategorized

Wybrane fragmenty z opowiadań „True Tales of American Life” i ich tłumaczenia – cz. 11

Dodaj komentarz

Z opowiadania The Fastest Man in the Union Army (Michael Kuretich):

„At one point the regiment was ordered to guard a railroad line. They dug some earthworks surrounding the railroad, and in the early morning hours a battalion of Confederate cavalry charged their position. They held their ground until their ammunition ran out. John Jones could see the enemy advancing over the embankment, and as the Union soldiers in the forward positions crawled out of their earthen bunkers and stood up, their heads were chopped off by the saber-wielding Confederate horsemen.”

Propozycja tłumaczenia:

Pewnego razu pułk dostał rozkaz ochrony linii kolejowej. Wykopali dookoła niej szańce, a wczesnym rankiem zaatakował ich batalion kawalerii Konfederatów. Utrzymywali pozycje dopóki nie skończyła im się amunicja. John Jones zobaczył jak wróg przekracza nasyp kolejowy i jak żołnierze Unii na przednich pozycjach wyczołgują się z ziemnych bunkrów i wstają, a ich głowy zostają odcięte przez dzierżących szable konfederackich kawalerzystów.

regiment – pułk

railroad line – linia kolejowa

earthwork – szaniec, wał ziemny

cavalry – kawaleria

to hold one’s ground – utrzymać pozycję

to run out – kończyć się, zabraknąć

embankment – nasyp, wał

to crawl out – wyczołgiwać się, wypełzać

to chop sth off – odciąć coś, odrąbać coś

saber-wielding – dzierżący szablę, władający szablą

horseman – kawalerzysta

 

Uncategorized

Ponglish – czyli jak brejknąć wszystkie lengłydż rules

Dodaj komentarz

Z racji tego, że język jest żywym tworem, który dostosowuje się do zmian społecznych, kulturowych, a także politycznych, często można zaobserwować spontanicznie powstające ciekawe zjawiska językowe. Jest nim na przykład Ponglish (lub Poglish, Polglish czy Ponglisz). Jest to swego rodzaju hybryda języka polskiego i angielskiego tworząca język mieszany.

Ponglishem posługuje się głównie społeczność polska na emigracji w USA, Kanadzie i Wielkiej Brytanii, przy czym można nawet oddzielić od siebie jego odmiany z uwagi na pochodzenie władających nim użytkowników. Występuje on także wśród osób korzystających zarówno z języka polskiego, jak i angielskiego na co dzień, wśród ludzi młodych oraz w środowiskach profesjonalnych i w przestrzeni internetowej. Swój niewątpliwy udział ma tutaj również wszechobecna globalizacja.

Istnieje kilka prostych „metod” tworzenia zwrotów w Ponglishu. Najczęściej spotykaną jest spolszczanie angielskiego słownictwa z równoczesnym użyciem gramatyki języka polskiego. Inna polega na dosłownym tłumaczeniu zwrotów z języka angielskiego na polski. W trzeciej natomiast używa się angielskich idiomów w dosłownym tłumaczeniu na polski i odwrotnie.  Efekty takich zabiegów są często komiczne, przez co stają się obiektem żartów, aczkolwiek niektóre z nich powstają również specjalnie w celach humorystycznych.

Wielu osobom, szczególnie starszym, nie podoba się używanie takiej mieszanki na rzecz profanowania poprawnej polszczyzny. O lenistwo w tym względzie obwiniają zwłaszcza młodych ludzi, podając siebie jako przykład, że pomimo wieloletniego pobytu na emigracji, unikanie tego rodzaju zastępstw jest możliwe.

Co więcej, my, Polacy, nie jesteśmy sami. Istnieją również podobne krzyżówki języka angielskiego z m.in. francuskim (Franglais) czy hiszpańskim (Spanglish), których to użytkownicy wykazują się podobną kreatywnością.

Jak wygląda Ponglish w praktyce? Oto kila przykładów z życia:

Partacz – part-timer (osoba pracująca na pół etatu)

Frajernica – od „fry” – smażyć (frytkownica)

Chipsownia – od „chips” – frytki (frytkarnia)

Bilder – builder (robotnik budowlany)

Insiura – insurance (ubezpieczenie)

Jestem bizy – I’m busy (jestem zajęty)

Pojedziemy tubą – „tube” -metro w brytyjskim angielskim (pojedziemy metrem)

Na mieście jest trafik – traffic (Na mieście jest korek)

Natopować telefon – top up (kupić doładowanie do telefonu)

Mieć offa – have a day off (mieć dzień wolny)

„Luknij przez łyndoł, czy stoi nasza kara na kornerze” – (Zobacz przez okno, czy nasz samochód stoi na rogu)

„Kolnij po plambersa, bo pajpa brejknęła” – (Zadzwoń po hydraulika, bo rura pękła)

Kłodra – quarter (25 centówka)

Ajdi -ID (dowód tożsamości)

Turki Dej – Turkey Day (Święto Dziękczynienia)

Erbeki – airbags (poduszki powietrzne)

Stać w lajnie – stay in line (stać w kolejce do kasy)

Zapłacić rent -pay rent (zapłacić czynsz)

Klinować flory – clean floors (zmywać, czyścić podłogę)

Bile – bills (rachunki)

Spłacać morgeć – pay off mortgage (spłacać pożyczkę, zazwyczaj za nieruchomość)

Na jardzie – yard – podwórko, ogród (na podwórku)

Orderować – order (zamawiać coś)

Bukować bilety – book tickets (zarezerwować bilety)

Płacić taksy – pay taxes (płacić podatki)

Siedzieć w worku – od „work” – praca (siedzieć w pracy)

Brejkować, idę na brejka – od „break” -przerwa (iść na przerwę)

Busiarz – bus driver (kierowca autobusu)

Mieszkam na norcie – (mieszkam w północnej części miasta)

Łoszkarnia – car wash (myjnia samochodowa)

Częściej mówi się też np.  „aplikować do pracy” zamiast „składać podanie o pracę”, a zamiast rozmowy kwalifikacyjnej mamy „interview”.

Niemniej eksperci uspokajają i kwestionują przypuszczenie, że taka forma językowa całkowicie wyprze poprawną polszczyznę. Ponadto, niektóre terminy wykorzystywane np. w Internecie są trudne do przełożenia lub wręcz nieprzetłumaczalne, więc lepiej jest używać ich w oryginalnej i ogólnie znanej formie niż tworzyć wymuszony, niepoprawny przekład. Należy jednak rozróżnić, kiedy używanie Ponglisha wynika ze zwykłej nieznajomości języka, a kiedy jest to celowy zabieg lub ułatwienie codziennej komunikacji.

Uncategorized

Prawo nieruchomości cz.II – Real property Law part II

Dodaj komentarz

W poprzednim wpisie zostało zaprezentowane słownictwo związane z majątkami osobistymi z prawem własności. Wyróżnia się jednak jeszcze nieruchomości, do których takiego prawa nie mamy, a które możemy wyjmować lub brać w dzierżawę – leaseholds.

W języku angielskim istnieją dwa terminy, które na polski tłumaczymy właśnie jako wynajem/dzierżawa. Pierwszy z nich to lease oznaczający umowę najmu lokalu (property, premises, accommodation), do której mamy prawo „w wyłącznym posiadaniu” (exclusive possession*). Obowiązuje ona na przykład wtedy, gdy wynajmujemy mieszkanie (dwelling, flat, accommodation) lub pokój od właściciela (owner) lub najemcy (landlord). Wyłączne posiadanie oznacza, że właściciel lub najemca nie ma prawa do niezapowiedzianych odwiedzin, chyba że wynajmujący (tenant) jawnie łamie warunku umowy najmu (statutory conditions of the lease).

Nieco inaczej wygląda sprawa z licence, drugiego terminu tłumaczonego jako wynajem. W przypadku takiego wynajmu użytkownicy lokalu są tylko gośćmi, a rzeczywistą nad nim kontrolę wciąż pełni właściciel czy administrator (tutaj zwany jako gantor). Z licence mamy do czynienia m.in. w hotelach – wynajmowany pokój nie należy do nas, a jest nam jedynie użyczony (granted).

 

*possession, occupation – posiadanie
possessor, occupant, holder – posiadacz
to hold = to possess – dzierżyć
actual holder, possessor – dzierżyciel
actual possession – dzierżenie

Prawo cywilne, Terminologia prawnicza w tłumaczeniach, Uncategorized

Prawo nieruchomości cz.I – Real property Law part I

Dodaj komentarz

Zdarza się, że planując dłuższy pobyt za granicą musimy zorganizować sobie lokum do zamieszkania. O ile podstawowe wytyczne dotyczące najmu (lease) lub kupna nieruchomości (real estate) są podobne w większości krajów, o tyle każdy rynek rządzi się swoimi prawami oraz nazewnictwem. Niniejszy wpis poświęcony jest polskiemu i angielskiemu nazewnictwu związanemu z majątkami osobistymi do których mamy prawo własności. Druga część poświęcona będzie dzierżawie.

Anglojęzyczne systemy prawne rozróżniają ruchomości osobiste (personal property), zwane również ruchomymi majątkami (movable propertyt/ chattel), od nieruchomości (real property/ real estate). Termin nieruchomość odnosi się zwykle do ziemi (land), własności dzierżawionej (tenement) lub własności odziedziczonej (hereditament). Własność oznacza, że mamy prawo do danej nieruchomości (freehold estate).

Prawo własności pozostaje jednak zróżnicowane. Nieograniczone prawo własności do nieruchomości, czyli na czas niekreślony to tzw. fee simple. Można je nabyć poprzez kupno (sale), dziedziczenie (inheritance) oraz przejęcie (reversion). Osoba, po której dziedziczymy, czyli spadkodawca, to  decedent, co czyni nas spadkobiercami – heirs. Jeżeli natomiast dochodzi do przejęcia majątku, ponieważ jego właściciel zmarł nie pozostawiając żadnych spadkobierców, mowa o spadku bezdziedzicznym (eschaet).

Spadkobierca może nabyć prawo własności do nieruchomości w linii prostej (fee tail). Trwa ono tak długo, jak długo żyje obdarowany spadkiem (grantee) lub którykolwiek z jego potomków (descendants). W tym przypadku osoba, która darowała lub przekazała spadek to darczyńca – grantor.

Majątek może być jednak darowany tylko na okres życia obdarowanego – mowa wtedy o użytkowaniu dożywotnim (life estate). Po jego śmierci majątek dożywotni przechodzi w posiadanie beneficjentów, zwanych po angielsku remaindermen. Możliwe jest także przejęcie ziemi i majątku przez państwo.

Ostatnim typem prawa własności do nieruchomości jest takie trwające na okres życia drugiej osoby (estate pur autre vie), innej niż obdarowanego. Różni się to zatem od majątku dożywotniego life estate.

Następna część tłumaczy terminologię związaną z najmem i dzierżawą. Inne użyteczne zwroty, stanowiące działy prawa nieruchomości to:

służebność, czyli prawo do użytkowania – easement/ servitude

(wieczyste) użytkowanie – (perpetual) usufruct

hipoteka – mortgage

Uncategorized

Rozdzielność majątkowa – przydatne słownictwo i tłumaczenia

Dodaj komentarz

Rozdzielność majątkową w małżeństwie można ustanowić, podpisując majątkową umowę małżeńską. Umowę taką sporządza się w formie aktu notarialnego. Na jej mocy rozwiązuje się małżeńską wspólnotę majątkową, a każdy ze współmałżonków posiada własny, odrębny majątek, który jest chroniony przed zobowiązaniami finansowymi współmałżonka.

Poniżej prezentujemy wybrane pojęcia związane z rozdzielnością majątkowa w małżeństwie i ich tłumaczenia na język angielski.

 

rozdzielność majątkowa – separate property regime / distribution of property

ustanowić rozdzielność majątkową – to establish the distribution of property

majątkowa umowa  małżeńska –  marital property agreement

umowne ustanowienie rozdzielności majątkowej – contractual distribution of property

samodzielny zarząd – self-management

dorobek – possessions gained

rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków – separate property with compensation for possessions gained

zmniejszenie obowiązku wyrównania dorobków – reduction of the obligation to compensate possessions gained

ubezwłasnowolnienie – (legal) incapacitation

ustawowy ustrój majątkowy – stautory joint property regime

wytoczenie powództwa – filing an action

Uncategorized, Usługi tłumaczeniowe

Wybrane terminy związane z dziedziczeniem i testamentem

Dodaj komentarz

Dziedziczenie spadku po zmarłych krewnych może przysporzyć sporo kłopotów, zwłaszcza z powodu nieustannie zmieniających się przepisów prawnych. Sprawy komplikują się jeszcze bardziej, kiedy jedna ze stron mieszkała bądź mieszka na stałe za granicą. W takich wypadkach przychodzimy z odsieczą i oferujemy tłumaczenia testamentów i innych dokumentów spadkowych. Poniżej prezentujemy trudniejsze terminy występujące w tego typu dokumentach oraz ich tłumaczenia na język angielski.

bezdziedziczna własność – heirless property

przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza – acceptance of an inheritance under limitation of liability

legat wskazujący, oznaczający rzecz – demonstrative legacy

dziedziczenie testamentowe – testamentary succession by disposition

koszty pogrzebowe – funeral expenses

odrzucenie spadku – renunciation of inheritance

przepadnięcie spadku – devolution of an estate of a deceased person

świadek sporządzania testamentu – testamentary witness

testament uprzywilejowany – privileged will

testament własnoręczny – holograph will

spadkobierca ustawowy – heir at law

stopień pokrewieństwa – degree of relationship

postępowanie spadkowe – inheritance proceedings

udział spadkowy przypadający spadkobiercy z tytułu podstawienia – share in the estate due to the heir under substitution

wydziedziczenie – disinheritance

zapisać w testamencie – to bequeath by will

zdolność testamentowa/testowania – testamentary capacity

ukryć/zataić testament – to supress a will

Literatura, Literatura amerykańska - Paul Auster, Uncategorized

Wybrane fragmenty z opowiadań „True Tales of American Life” i ich tłumaczenia – cz. 2

Dodaj komentarz

1) to keep an eye out – mieć na coś oko

Z opowiadania „Rabbit Story”:

„I asked her, „Aren’t rabits inclined, if you let them roam around the house unsupervised, to bite into electrical cords – an then…?”

„Yes”, she said. „You have to keep an eye out.”

Propozycja tłumaczenia: „Zapytałem: „Czy króliki nie mają w zwyczaju przegryzać kabli, jeśli się je wypuści bez opieki w domu – a wtedy…?”

„To prawda”, odpowiedziała.  „Trzeba mieć na nie oko„.

2) to take a beating – oberwać

Z opowiadania „A Family Christmas”:

„The family finances had taken a real beating. My father’s business had collapsed, jobs were almost nonexistent and the country was in a near depression.”

Propozycja tłumaczenia: „Rodzinnym finansom porządnie się oberwało. Interes ojca upadł, miejsca pracy praktycznie nie istniały, a w całym kraju zaczynał się kryzys”.

3) to mistake sb for sb else – pomylić kogoś z kimś innym

Z opowiadania „Bicoastal”:

„Finally, she stepped forward and said: „Michelle? Michelle Golden?” „No”, I said, „I’m not Michelle, but do you mean Michelle Golden from Madison, Wisconsin?” and she said yes, that was exactly who she meant. I told her that I knew Michelle and that many people had mistaken me for her.”

Propozycja tłumaczenia: „W końcu zrobiła krok do przodu i zapytała „Michelle? Michelle Golden?” „Nie,” odpowiedziałam. „Nie jestem Michelle, ale czy chodzi Pani o Michelle Golden z Madison, Wisconsin?”, a ona potwierdziła. Powiedziałam jej, że znam Michelle i że wiele osób myli mnie z nią„.

Uncategorized

Dzień kota / National Cat Day

Dodaj komentarz

W związku z tym, że dziś jest dzień kota 🙂 przedstawiamy kilka angielskich idiomów z użyciem słowa „cat”. Obok – ich tłumaczenie na polski.

  • let the cat out of the bag – wygadać się, zdradzić sekret niechcący
  • put/set the cat among the pigeons – wsadzić kij w mrowisko
  • play cat and mouse with somebody – wpuszczać kogoś w maliny
  • like a cat on hot bricks – siedzieć jak na szpilkach
Uncategorized

Audycja radiowa o tłumaczeniach

Dodaj komentarz

Polecamy ciekawą audycję radiową, która odbyła się 5 lutego 2016 w radiu TOKFM, na temat tłumaczeń pisemnych i ustnych w kontekście problemów, z jakimi stykają się w swojej pracy tłumacze, problemach kulturowych, przetłumaczalności i nieprzetłumaczalności. Rozmowa dotyczy głównie języka japońskiego, ale można ją odnieść praktycznie do każdego innego języka obcego.